Người Thái – Phân Biệt Thái trắng và Thái đen

Việt Nam mảnh đất hình chữ S có 54 dân tộc anh em trên cả nước. Mỗi anh em dân tộc, mỗi anh em trên mọi miền tổ quốc đều mang cho mình những nét phong tục tập quán, văn hóa riêng. Trong đó đặc biệt là Người Thái ở vùng Tây Bắc miền Bắc Việt Nam. Người Thái có ý nghĩa rất to lớn góp phần làm đa dạng văn hóa dân tộc, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử của Việt Nam. Hôm nay hãy cùng Huonganhtourist tìm hiểu về người Thái – Cách phân biệt Người Thái trắng và Người Thái đen.

Vài nét về người Thái ở nước ta

Người Thái

Người thái có những tên gọi khác như Tày Khao( Thái Trắng )  – Tày Đăm ( Thái Đen ), còn Thái Đỏ và một số nhóm nhỏ khác chưa được phân định rõ. Người Thái có mặt ở Việt Nam từ rất lâu đời khoàng 1000 năm trước, có ngôn ngữ và chữ viết riêng. Tại Việt Nam 8 dân tộc cũng được xếp vào ngôn ngữ Thái bao gồm: Bố Y, Giáy, Lào, Lự, Nùng, Sán Chay, Tày, Thái. Người Thái sinh sống chủ yếu ở Hòa Bình, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An. Người Thái cũng đứng số 3 về dân số tại Việt Nam.

Người thái có truyền thống mạnh nông nghiệp làm ruộng nước, họ có nhiều kinh nghiệm đắp phai, đào mương, dựng cọn, bắc máng lấy nước. Lúa nước là nguồn lương thực chính, đặc biệt là lúa nếp. Người Thái cũng phát rẫy, làm nương, trồng lúa cạn và hoa màu, cùng nhiều thứ cây quả, củ khác. Từng gia đình chăn nuôi gia súc, gia cầm, đan lát, dệt vải và có một số nơi làm đồ gốm.

Quan niệm, đối với người Thái chết là tiếp tục “sống” ở thế giới bên kia, do đó, đám ma là lễ tiễn người chết về “Mường Trời”. Mộ địa của người Thái thường đặt trong rừng, có nhà mồ và nấm mộ. Xưa kia, người Thái còn có tục dựng hòn mồ bằng đá, như là một tàn dư của tín ngưỡng cự thạch mai táng. Nay tàn dư ấy không còn nhưng vẫn còn nhận ra ảnh xạ qua những cây cột gỗ của nhà mồ vài chục năm về trước.

Hôn nhân có tục ở rể, vài năm sau, khi đôi vợ chồng đã có con, mới về ở bên nhà chồng.

Văn hóa dân gian của người Thái vô cùng phong phú. Đó là những thần thoại, cổ tích, truyền thuyết, truyện thơ, ca dao… Những tác phẩm thơ ca nổi tiếng của dân tộc Thái như Xống chụ xon xao, Khum Lú nàng úa đều là những di sản văn hóa quý báu mà người Thái còn bảo lưu cho tới nay trong cộng đồng.

Người Thái sớm có chữ viết nên nhiều vốn cổ văn học, luật tục được ghi chép lại trên giấy bản và lá cây. Người Thái rất thích ca hát, đặc biệt là Khắp tay. Đó là lối ngâm thơ hoặc hát theo lời thơ, có đệm đàn và múa. Nhiều điệu múa như múa xòe, múa sạp, ném còn đã trở thành những di sản văn hóa phi vật thể nổi tiếng của cộng đồng này

Đặc điểm khác biệt nhất của nhà cửa người Thái so với người Việt và Hoa là xây nhà sàn. Nhà của người Thái Trắng có khá nhiều điểm gần gụi với nhà của người Tày – Nùng. Nhà của người Thái Đen lại gần với kiểu nhà của cư dân Môn – Khmer.

Cách phân biệt Người Thái trắng và Thái Đen

Người Thái rất giống nhau tuy nhiên cũng có những nét đặc trưng nhất định để phân biệt Thái Trắng và Thái Đen.

Màu da  

Người Thái Trắng được cho là có màu da sáng hơn người Thái Đen. Tuy nhiên trên thực tế, màu da của hai nhóm dân này không có sự khác biệt. Người Thái Tây Bắc nói chung đều có màu da khỏe khoắn của người Đông Nam Á.

Trang phục

– Người con gái Thái Trắng hay mặc áo trắng có cổ hình chữ V ở phía trước. Khăn đội đầu có màu trắng trơn hoặc chàm. Phụ nữ Thái trắng mặc váy quấn, đen trơn và có thắt lưng làm bằng cotton hoặc tơ tằm màu xanh hoặc màu tím nhạt. Túi đeo vai của người Thái trắng được làm bằng vải cotton trắng và pha lẫn những đường kẻ xọc màu tối hẹp.

Không có tục lấy chồng sẽ búi tóc đỉnh đầu ( tằng cẩu )

– Người phụ nữ Thái Đen mặc áo ngắn (xửa cóm) màu tối (chàm hoặc đen), cổ áo thường là loại cổ tròn, đứng. Đặc biệt phụ nữ Thái đen đội khăn có trang trí công phu hơn gọi là khăn Piêu, đây là điểm khác biệt cơ bản để phân biệt hai nhóm dân tộc này.

Có tục tằng cẩu

tằng cẩu

Ngoài ra có những điểm khác biệt khác nhưng không hề đặc trưng trên đây là những nét đặc trưng nhất để phân biệt Thái trắng và Thái đen
Xem thêm:
Ẩm thực đặc trưng của Yên Bái P1
Ẩm thực đặc trưng của Yên Bái P2
Đại xòe cổ Thái di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại